- Ιωνάς
- Όνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας.
1. Εβραίος προφήτης, του οποίου η ιστορία αναφέρεται στο ομώνυμο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης. Κλήθηκε από τον Θεό να αναγγείλει στους κατοίκους της Νινευί την καταστροφή της πόλης τους εξαιτίας των αμαρτιών τους, αλλά προσπάθησε να αποφύγει την εκτέλεση αυτής της εντολής. Στη διάρκεια του ταξιδιού του ξέσπασε φοβερή τρικυμία και οι ναύτες τον έριξαν στη θάλασσα, όπου τον κατάπιε ένα κήτος. Μετανιωμένος, επικαλέστηκε τον Θεό και το κήτος τον ξέρασε μετά από τρεις ημέρες στην ακτή. Πήγε τότε στη Νινευί και ανήγγειλε την απόφαση του Θεού, αλλά οι κάτοικοί της μετανόησαν και έτσι δεν πραγματοποιήθηκε η καταστροφή. Ο I. λυπήθηκε που η αναγγελία του υπήρξε μάταιη, γι’ αυτό και δέχτηκε την αυστηρή επίπληξη του Θεού. Οι Πατέρες της Εκκλησίας εντόπισαν κάποια ομοιότητα του βιβλίου του I. με ορισμένους αρχαιοελληνικούς μύθους. Αργότερα διατυπώθηκε η άποψη ότι έχει κοινά σημεία με βαβυλωνιακά, αιγυπτιακά και περσικά κείμενα. Το βιβλίο, ωστόσο, χαρακτηρίζεται από βιβλικό πνεύμα και η διδασκαλία του, σχετικά με τη θεία συγγνώμη στην περίπτωση μετάνοιας και την παγκοσμιότητα του Θεού του Ισραήλ, είναι κοινή με τη διδασκαλία της προφητικής γραμματείας. Θεωρείται ότι το βιβλίο γράφτηκε μεταξύ στο 400 και 200 π.Χ. Στο Ευαγγέλιο (Ματθαίος ιβ’ 38-41), η παραμονή του I. στην κοιλιά του κήτους για τρεις ημέρες και τρεις νύχτες συμβολίζει την τριήμερη ταφή και ανάσταση του Ιησού. Η μνήμη του I. τιμάται στις 21 Σεπτεμβρίου.
2. Καταγόταν από την Περσία. Μαρτύρησε επί Σαπόρ B’ (309-379) μαζί με τον αδελφό του Βαραχήσιο. Η μνήμη του τιμάται στις 29 Μαρτίου.
3. Πατέρας των ομολογητών Θεοδώρου και Θεοφάνους των Γραπτών. Ήταν μοναχός στη μονή του Αγίου Σάββα της Παλαιστίνης. Η μνήμη του τιμάται στις 21 Σεπτεμβρίου.
4. Μητροπολίτης πασών των Ρωσιών. Η μνήμη του τιμάται στις 31 Μαρτίου.
«Ο Ιωνάς πέφτει στη θάλασσα», γλυπτό του Μπαρτολομέο Μπεάνο (Ναός του Αγίου Αντωνίου, Πάντοβα).
«Ο Ιωνάς στο στόμα του κήτους», τμήμα τοιχογραφίας του Διονυσίου εκ Φουρνά (1711) (Παρεκκλήσι του Ιωάννη του Προδρόμου, Καρυές, Άγιον Όρος).
Dictionary of Greek. 2013.